Kỹ thuật kiểm soát và điều chỉnh pH ao nuôi tôm
Kiểm soát độ pH ao nuôi tôm
Để đảm bảo pH trong giới hạn cho phép thì việc chọn đất, chuẩn bị ao nuôi lẫn việc quản lý ao đều rất quan trọng.
pH dao động do nhiều yếu tố thời tiết, thổ nhưỡng, tảo và vi sinh vật. Ban ngày, tảo hấp thụ CO2 để quang hợp nên pH tăng; ngược lại, về đêm quá trình quang hợp ngưng, quá trình hô hấp thải ra Co2 nên pH giảm. pH thấp nhất lúc hừng đông, cao nhất vào lúc mặt trời lặn. Để giới hạn ảnh hưởng này thì độ kiềm phải đảm bảo không dưới 100 mg/L.
thường gặp nhất ở đồng bằng sông Cửu Long là pH thấp do đất phèn, còn pH cao gặp ở miền Trung, nơi đất sỏi đá khô cằn.
Tăng pH ao nuôi tôm
pH < 7 thường do xì phèn, mưa nhiều, tảo tàn và sự phân hủy cặn bã và thức ăn thừa hay cây lá. Amoniac giải phóng ra từ sự phân hủy thức ăn thừa, từ chất thải của con nuôi bị oxy hóa thành nitrit và nitrat dẫn đến nước trở nên axit hơn, pH và độ kiềm đều giảm.
Thường xuyên hút chất thải, không để lá cây rơi xuống ao cũng là biện pháp ngăn chặn pH xuống thấp.
Tăng pH bằng tạt bột đá cacbonat CaCO3, bột đá Dolomite CaMg(CO3)2. Bón bột đá vôi làm tăng đồng thời độ kiềm. hai loại vôi bột đá vôi trên không bào giờ đưa pH lên trên 8,3 nên rât an toàn.
Tuy nhiên, các loại bột đá trên rất khó tan, và tan rất chậm trong nước lợ và nước mặn, nên hiệu quả xử lý kém và chậm. Hơn nữa việc bón vôi chỉ có tác dụng khi độ kiềm kH dưới 50 mg. Khi độ kiềm tổng trên 50 mg/L hay pH > 8,3 thì việc thêm các bột đá trên sẽ không còn tác dụng vì chúng không tan nữa.
Vì lý do trên, thay vì dùng vôi thì nên dùng Na2Co3 vì soda tan rất nhanh, đồng thời cacbonat tăng độ kiềm cacbonat, giúm tôm tạo võ dễ hơn. Cũng có thể dùng vôi Ca(OH)2 và CaO, nhưng phải hết sức thận trọng vì chúng làm tăng pH rất mạnh, đến mức có haị cho tôm cá.
Lượng vôi cần tạt phải được tính toán kỹ dựa trên phân tích nước và bùn đáy, vừa đủ, không thừa, để đạt hiệu quả và kinh tế, tránh dư thừa. Nên tư vấn kỹ thuật viên nông nghiệp hay kỹ thuật viên hóa, nhưng tin cậy nhất là mang mẫu nước và đất đáy ao đến các phòng thí nghiệm của các viện hay trường đại học nhờ phân tích và tư vấn.
Cũng có thể tính lượng vôi hay soda tối thiểu cần tạt trên độ kiềm.
Lưu ý, phải pha các hóa chất trên vào nước ngọt rồi mới tạt đều khắp ao, đồng thời xục nước liên tục. Không phun hết một lần mà chia thành nhiều lần để tránh tăng pH đột ngột làm tôm sốc. Tạt lặp lại mỗi sáng, khi độ pH thấp nhất trong ngày, cho đến khi pH đạt 7,5.
Khi mưa lớn thì cần xả ngay lớp nước mặt để tránh giảm độ muối và pH.
Giảm pH ao nuôi tôm
Để giảm độ pH của nước thì dùng gỉ đường. Ngâm gỉ đường với men vi sinh rồi tạt khắp ao. Đường chuyển hóa thành CO2, làm giảm độ pH.
