Gregarines – ký sinh trùng trên tôm
Gregarine là nguyên sinh động vật (protozoa) ký sinh trong ống tiêu hóa và mô của nhiều loài động vật không xương sống khác nhau. Chúng cũng ký sinh trong ống tiêu hóa của tôm và thường ở dạng trophozoite (giai đoạn trưởng thành của bào tử động) hoặc ở dạng kén (gametocyst). Vòng đời sống cần phải trải qua quá trình ký sinh trên ốc và các loại nhuyễn thể hai mảnh vỏ.
Gregarine – ở dạng trophozoite – bán trên niêm mạc ruột làm tắt nghẽn sự hấp thu dinh dưỡng của tôm. Gregarine thường cư trú trong ruột của tôm nuôi và tôm ngoài tự nhiên. Theo một nghiên cứu của tác giả về bệnh tôm tại Đài Loan năm 1989, có đến 80% tôm sú bị nhiễm gregarine.
Gregarine Cepalolobus sp chia làm hai loại. Loại lớn và loại nhỏ. Loại lớn thì chia làm hai nhóm, nhóm có dạng hình trụ và nhóm có dạng hình “quả bầu”. Hầu hết các gregarine loại lớn có cơ thể phân làm 2 – 3 đốt, mỗi đốt có một nhân riêng. Đốt cuối cùng có giác hút giúp chúng có thể bám vào thành dạ dày và ruột của tôm.
Chiều dài cơ thể của tôm nhiễm bệnh nhỏ nhất vào khoảng 1,5 – 1,7cm, lớn nhất là 9,8 – 10,2cm. Tôm bị nhiễm gregarine nghiêm trọng nhất thường có chiều dài từ khoảng 2,5 – 5,5cm. Tôm sú trên 10,5 cm ít bị nhiễm gregarine. Phân tích thống kê và khảo sát mô bệnh học của tôm bệnh cho thấy tôm bị nhiễm gregarine không ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng của tôm.
Một báo cáo cho thấy rằng sựu hiện diện của gregarine trong ruột tôm với số lượng lớn có thể gây ra tình trạng tắc nghẽn hoàn toàn khả năng hấp thu dinh dưỡng của đoạn ruột giữa và ruột sau của tôm sú.
Phòng ngừa
Gregarine cần có vật chủ là nhuyễn thể để hoàn tất vòng đời của chúng. Vì vật một trong những cách phòng ngừa bệnh tốt nhất là loại bỏ hoàn toàn nhuyễn thể ra khỏi ao nuôi.
