Kỹ thuật nuôi tôm càng xanh luân canh (Phần 1)
Sau vụ lúa Hè – Thu, tôm càng xanh được thả nuôi trong mùa lũ đến đầu vụ lúa Đông – Xuân thì thu hoạch để cải tạo ruộng trồng lúa Đông – Xuân. Mô hình nuôi tôm càng xanh luân canh này có thời gian nuôi ngắn nên phải tuân thủ đúng thời vụ và phải thả tôm giống có kích cỡ lớn.
Mô hình 1 vụ lúa luân canh 1 vụ tôm
Ruộng không trồng vụ lúa Hè – Thu mà chỉ thả nuôi tôm từ khoảng tháng 3 – 4 và thu hoạch vào tháng 10 – 11. Sau đó, trồng 1 vụ lúa Đông – Xuân. Mô hình hiện được áp dụng rộng rãi, đặc biệt là vùng ngập lũ sâu, lúa Hè – Thu không đảm bảo hoặc năng suất thấp do lũ đến sớm.
Mô hình 2 vụ lúa luân canh 1 vụ tôm
Sau vụ lúa Hè – Thu, tôm được thả nuôi trong mùa lũ đến đầu vụ lúa Đông – Xuân thì thu hoạch để cải tạo ruộng lúa Đông – Xuân. Mô hình này có thời gian nuôi ngắn nên phải tuân thủ đúng thời vụ và phải thả tôm giống có kích cỡ lớn.
Thiết kế ruộng nuôi tôm càng xanh
Ruộng nuôi tôm có diện tích từ 0,5 – 2 ha. Tùy mô hình mà có thể thiết kế ruộng nuôi khác nhau. Đối với mô hình 2 vụ lúa kết hợp 1 vụ tôm thì nhất thiết ruộng phải có mương bao quanh, chiếm từ 20 – 25% tổng diện tích ruộng. Mương rộng từ 2 – 3m và sâu 0,8 – 1m so với mặt ruộng. Đối với các mô hình còn lại thì ruộng không nhất thiết phải có mương bao mà dùng máy ủi đất mặt ruộng để đắp bờ ruộng cao và chắc chắn, ruộng trở thành một ao nổi.
Bờ bao rộng không nhất thiết là phải cao hơn đỉnh lũ, nhưng tốt nhất cao từ 1 – 1,2m và chân bờ rộng từ 3 – 4m. Vào mùa lũ, nên dùng lưới min chắn trên mặt bờ bao cao hơn mức nước khoảng 30 – 40cm để ngăn không cho tôm thất thoát.
Trong ruộng nên có khu ươm tôm có diện tích khoảng 105 diện tích ruộng nuôi và lắp đặt thêm quạt nuôi tôm để cung cấp oxy cho tôm nuôi. Khu ươm có thể là một ao nhỏ hay được bao quanh bằng lưới. Ao ươm rất quan trọng vì có thể ươm dưỡng và quản lý tôm tốt trong một tháng đầu trước khi thả ra nuôi đại trà. Đặc biệt, ao ươm rất cần thiết đối với mô hình “2 vụ lúa xen canh 1 vụ tôm” nhằm tận dụng thời gian ươm tôm khi đang sạ lúa. Ao cũng cần thiết cho mô hình “2 vụ lúa luân canh 1 vụ tôm” vì phải ươm tôm lớn trong thời gian trồng lúa vụ đầu, để có tôm lớn thả ra sau khi thu hoạch lúa.
Chuẩn bị ruộng nuôi tôm càng xanh
Đối với mô hình 2 vụ lúa xen canh 1 vụ tôm, ngoài công tác chuẩn bị rộng như cày xới để trồng lúa Hè – Thu như bình thường, cần phải chuẩn bị sên vét mương bao, gia cố bờ bao và ao ươm, bón vôi cho mương và ao ươm tôm giốn (15 – 20kg/100m2). Khi tiến hành sạ lúa Hè – Thu trên ruộng thì cũng bắt đầu ươm tôm giống trong ao ươm. Khi tôm ươm được một tháng thì cho lên ruộng lúa có mực nước thích hợp với lúa.
Đối với các mô hình luân canh khác, sau khi thu hoạch lúa, cần chuẩn bị ruộng nuôi tôm như cắt dọn sạch gốc rạ, vét mương bao, bừa trục mặt ruộng, sửa lại bờ bao, hang hốc. Mương bao cần được bón vôi với lượng khoảng 15 – 20kg/100m2. trước khi thả giống lên ruộng vài ngày, cho nước vào ngập mặt ruộng 0,6 – 0,8m và lắp đặt thêm quạt để cung cấp oxy cho tôm. Nước caaso vào phải được lọc qua túi lưới mịn, dài để ngăn chặn địch hại. Riêng mô hình 2 vụ lúa luân canh 1 vụ tôm thì phải ươm tôm 1 – 1,5 tháng trước khi thu hoạch lúa Hè – Thu để có tôm giống lớn khi thả nuôi tôm thịt.
Mật độ và thả giống tôm càng xanh
Đối với mô hình 2 vụ lúa xen canh 1 vụ tôm, hoặc 1 vụ lúa luân canh 1 vụ tôm, do có thời gian nuôi dài, nên có thể thả tôm giống là postlarvae 15 (trung bình 1,2 – 1,5cm). Riêng mô hình 2 vụ lúa luân canh một vụ tôm, do đây là mô hình thời gian nuôi thịt ngắn, nên cần ươm tôm postlarvae trước 1 – 1,5 tháng, hoặc mua giống lớn 4 – 6cm để thả nuôi thịt. Tùy theo mô hình nuôi, kích cỡ tôm giống và thời gian nuôi thịt và khả năng chăm sóc mà có thể thả với mật độ 3 – 8 con/m2 ruộng và lắp đặt cánh quạt để cung cấp oxy.
Mô hình nuôi tôm xen canh với lúa (Hè – Thu) nên nuôi với mật độ thấp vì mực nước ruộng thấp hơn và khả năng chăm sóc tôm cũng hạn chế hơn.
